رایگان‌بخشی طبیعی‌ترین واکنش است

به کودک زباله‌گرد نگاه می‌کنم. حدودا ۱۲ ساله است‌. در ماشینم نشسته‌ام‌، پشت‌گرم به اینکه فقر یا لااقل این اندازه از فقر از من فاصله زیادی دارد. به این فکر می‌کنم که خانواده، تحصیلات، مهارت‌ها و ارتباطاتم مصونم می‌کنند از چنین فقری؛ فقری که لازم باشد آنقدر میان زباله‌ها بگردم تا امکان غذای کافی، زنده ماندن و شاید کمی خوشی کوچک را پیدا کنم. به او نگاه می‌کنم. به اینکه تقریبا نه من و نه او، سهم چندانی در ایجاد وضعیتمان نداریم. او هم اگر از طبقه من بود کم و بیش به همین چیزی می‌رسید که من رسیده‌ام و من هم اگر جای او بودم، خصوصا در این سن کم، همان جایی می‌بودم که او هست. می‌دانم که آدمیزاد خودش را با وضعیتش تطبیق می‌دهد و اصلا همین زنده نگهش می‌دارد، می‌دانم که رنج روانی الزاما با داشتن گره نخورده است اما این را هم می‌دانم که فقر تلخ است و بخشی از زهرش را هیچ فکر و دلیلی نمی‌گیرد.

آن‌وقت به مفهوم مالکیت فکر می‌کنم. به اینکه این چیزها مال من هستند و مال او نیستند. واقعا مالکیت چیست وقتی بخش اعظمش محصول بخت است؟ این مسئله در مورد ملّیت هم صادق است‌. فرق منِ ایرانی و آن مهاجر افعانستانی در چیست جز اتفاق تولد؟ به این چیزها که فکر می‌کنم خالی و سردرگم می‌شوم؛ اغلب چیزهایی که من دارم و او ندارد و چیزهایی که من ندارم و دیگری دارد، محصول رایگان‌بخشی یا دریغ بی‌دلیل هستی‌اند.

جهان که گویی به ما آدم‌ها بی‌تفاوت است. داده و نداده‌اش اتفاقی است‌. تنها یک چیز باقی می‌ماند: بخشیدن یا نبخشیدن ما. این تنها عامل غیراتفاقی در این میان است‌. راستش پیشتر رایگان‌بخشی را لطف همدلانه خودم به دیگری می‌دانستم و از آن خوشحال بودم، اما این روزها رایگان‌بخشی برایم تبدیل به ضرورتی اخلاقی شده است‌. چطور می‌شود (مگر می‌شود) این همه اتفاقی داشت و با آنکه اتفاقی ندارد شریک نشد؟ هرچیزی را، پول را، مهارت را، دانش را، امنیت را، آسایش را و … .

اشتراک گذاری

نوشتهٔ قبلی
کلماتِ سوگواران
نوشته‌ی بعدی
تنها اگر باشیم، بیداری از پا درمان می‌آورد.
edit_square

آثار دیگر

روان‌کاوی به روایت مدرسهٔ دوباتن

دسته بندی: آثار | کتاب ها نویسنده: آلن دوباتن مترجم: محمود مقدسی ناشر: کرگدن سال انتشار: ۱۴۰۲ خرید کتاب: لینک اوللینک دوملینک سوملینک چهارمتقریباً همۀ ما، از وقتی که به…

کتاب «درآمدی جدید به روان‌شناسی اخلاق»

دسته بندی: آثار | کتاب ها نویسنده: والری تیبریاوس مترجم: محمود مقدسی ناشر: انتشارات آسمان خیال سال انتشار: ۱۴۰۱ خرید کتاب: لینک اوللینک دوملینک سوملینک چهارماخلاق از منظری دیگر از…

جغرافیای تنهایی

مقاله‌ای از دکتر محمود مقدسی درباره فلسفه تنهایی، برگرفته از وب‌سایت و مجله‌ی «نگاه آفتاب»   همه‌ی ما تجربه‌ی تنهایی را داشته‌ایم. گاه از آن گریخته‌ایم و گاه به آن…