تازیانه‌های اخلاقی‌گری

برچسب‌ها:  اخلاقی‌گری ، فلسفه اخلاق

اخلاقی‌گری (moralizing) رویکردی است که در آن دیگری مدام مورد قضاوت اخلاقی (و به‌طور کلی ارزشی) قرار می‌گیرد: این کارَت خلاف اخلاق بود، آن کارَت اشتباه بود، این کارَت به حیوانات آسیب می‌زند، آن کارَت آزار به کودکان است، آن رفتارت به نفع قدرتمندان تمام می‌شود، آن عملت به تحقیر زنان می‌انجامد، آن‌جا که سکوت کردی یعنی منفعت‌‌طلب هستی، آن‌جا که حرف زدی در پی محبوبیت بودی، آن رفتارت یعنی آدم‌ها را ابزار می‌بینی، آن عملت یعنی هم‌دست آزارگر بودی، و … .

برای فردی با چنین رویکردی، همه‌چیز از دریچه‌ی نوعی قضاوتِ اخلاقیِ سختگیرانه می‌گذرد. کنشگری او بیشتر سلبی است تا ایجابی. او این زبان را بیشتر در مورد دیگری به کار می‌برد تا خود. او به نظام اخلاقی و داوری‌های اخلاقی خودش اطمینان دارد و چندان جایی برای ابهام و تفاوت قائل نیست. او از دیگری عمل مطابق ارزش‌های خودش را می‌خواهد و در غیر این صورت، او را به تازیانه‌ی زبانی اخلاقی می‌نوازد. او می‌تواند پدر، مادر، دوست، همکار، فعال سیاسی یا هر کس دیگری باشد.

گاهی اوقات فکر می‌کنم در فضای پر ابهام و در بن‌بست‌های سیاسی، بعضی از ما ترجیح می‌دهیم برای کنشگری به اخلاقی‌گری رو بیاوریم. گویی می‌خواهیم با تازیانه‌ی داوری‌هایمان هم فعال باشیم و هم دیگران را از خواب غفلت بیدار کنیم. نتیجه اما خیلی وقت‌‌ها زخم زدن به تنِ رنجور کسانی است که سردرگم در پیِ پاسخ دادن به پرسش “چه باید کرد؟” هستند.

اشتراک گذاری

نوشتهٔ قبلی
میل توأمانِ پنهان ماندن و شناخته شدن
نوشته‌ی بعدی
واپس‌روی روانی در پی فشارهای زندگی
list

آخرین مطالب

فیلم «Close»

نام فیلم: Close (نزدیک) (۲۰۲۲) فیلمی زیبا و عمیق از دوستی دو نوجوان. لئو و رمی سیزده ساله تعطیلات تابستانی طولانی را در صمیمیت معصومانه می‌گذرانند، اما در سال تحصیلی،…

فیلم «Dogville»

نام فیلم: Dogville فون‌تریه در این فیلم، رفتارهای تمامیت‌خواهانه‌ و منفعت‌طلبانه‌ی انسان را بی‌رحمانه کنکاش کرده و به تصویر می‌کشد. او به کاراکترهایش فرصت بی‌رحمی و قصاوت در حق دیگری…

فیلم «مُهر هفتم»

“مُهر هفتم” (The Seventh Seal)، اثری بی‌همتا از کارگردان معناگرای سوئدی، “اینگمار برگمان” است. فیلم در مورد یک شوالیه است که در کنار ساحلی به تنهایی مشغول بازی کردن شطرنج…

فیلم «کشتن مرغ مقلد»

نام فیلم: کشتن مرغ مقلد داستان: داستان در شهر کوچکی اتفاق می‎افتد، و از نگاه دختر یک وکیل سفیدپوست روایت می‌شود که دفاع از جوان سیاه‌پوستی را به عهده گرفته…

فیلم «Whiplash»

نام فیلم: Whiplash داستان: پسری در راه رسیدن به موفقیت در زمینه‌ی موسیقی (به‌عنوان یک درامر)، با استادی سخت‌گیر و خشن روبه‌رو می‌شود، که با فشار آوردن و ایجاد انگیزه‌ی…