دردِ روایت

هر کدام از ما زندگی و جهان را به مثابه روایتی دنباله دار تجربه می‌کنیم؛ داستانی که با تولّدمان آغاز می‌شود، به زمان حال می‌رسد و قرار است جایی در آینده‌ای نامعلوم پایان یابد. بخش‌های آغازین این روایت را تنها به کمک بزرگ‌‌تر‌ها به یاد می‌آوریم. آن‌ها چیزهایی از روزهای بی‌خاطره ما برایمان می‌گویند و قصه‌‌‌مان را بنا می‌کنند. آرام آرام، خاطرات خود ما نیز به این روایت‌های جسته و گریخته اضافه می‌شود و دست آخر به جایی می‌رسیم که خودمان راوی قصه شخصیمان می‌شویم. بعد این قصه و روایت‌کردنش می‌شود همه دغدغه ما. مدام سعی می‌کنیم گذشته و حالش را به هم ربط بدهیم. مدام سعی می‌کنیم آینده ای دلنشین برای آن بیابیم و مدام سعی می‌کنیم رمز و راز آن را کشف کنیم و معنایش را بفهیم. اتفاقات می‌افتند، آدم‌ها می‌آیند و می‌روند و چیزها تغییر می‌کنند؛ همه این‌ها ما را دوباره و چندباره درگیر قصه خودمان می‌کند. از خودمان می‌پرسیم: این اتفاق را چطور در دل قصه ام جا بدهم که چیزی از هم نپاشد و بتوانم باز هم آن را بفهمم؟ این آدمی که آمد، کجای روایتِ زندگی من قرار می‌گیرد؟ چه ربطی با گذشته و اکنونم دارد؟ با بودنش می‌توانم داستانم را به سمت و سوی خوبی ببرم یا نه؟ یا این آدمی که رفت، چطور رفت؟ چطور می‌توانم برای رفتنش جایی در دل داستانم باز کنم و آن را بفهمم؟ چطور می‌توانم بی بودنش، قصه ام را سرپا نگه دارم؟ و  … .

همه ما مدام  درگیر نوشتن و بازسازی قصه‌‌‌مان هستیم. این قصه، همه درکِ ما از جهان و واقعیت است. در این قصه، راوی همه چیز را از نگاه اوّل شخص روایت می‌کند. او در میانه جهان(ش) ایستاده و همه چیز را چنان می‌فهمد و می‌نویسد که جایی در انسجام و معنی داری قصه‌اش داشته باشد. او تمام سعیش را می‌کند که آینده آن را به سمت خواستنی‌تری ببرد. او در جستجوی روایت دلنشینی است که نه تنها خودش، بلکه دیگران هم از شنیدن آن لذّت ببرند.

امّا همه چیز این‌قدر ساده و روشن نیست. قصه هر کدام از ما پاره‌های گمشده و مبهم بسیاری دارد. قصه اغلب ما هیچ وقت جفت و جور نمی شود و همیشه در می‌مانیم از ابهام و گنگی آینده‌اش. اغلبِ ما از قصه خودمان سر در نمی آوریم. بندهای از هم گسیخته آن را با چنگ و دندان کنار هم نگه می‌داریم و صحنه‌های جدا افتاده آن را با خیال و وهم به هم می‌چسبانیم. اصلاً می‌رویم پیش روانشناس تا دردِ قصه‌‌‌مان را به کمک او آرام کنیم. حس می‌کنیم این همه تقلّا برای فهمیدن زمان حال و نوشتنِ قصه خوشی برای آینده، ناکام می‌شود چون پاره‌ای از این قصه در گذشته گم شده است. می‌گردیم به دنبال آن پاره گمشده. بعد با خرده روایت‌های تازه یافته، دوباره و چندباره آن را بازنویسی میکنیم؛ آنقدر که بتوانیم اکنونمان را بفهمیم و امیدی برای آینده روایتمان بیابیم.

و چه سخت است نوشتن قصه شخصی معناداری در دل این جهانِ آَشوبناک و گنگ؛ جهانی که هر لحظه، شکافی در دل روایتمان می‌اندازد و زحمت ترمیمش را بر دوشمان می‌گذارد.

اشتراک گذاری

نوشتهٔ قبلی
در نبودِ زبان خصوصی
نوشته‌ی بعدی
واقعیّت حیرت‌آورِ آن بیرون
edit_square

آثار دیگر

روان‌کاوی به روایت مدرسهٔ دوباتن

دسته بندی: آثار | کتاب ها نویسنده: آلن دوباتن مترجم: محمود مقدسی ناشر: کرگدن سال انتشار: ۱۴۰۲ خرید کتاب: لینک اوللینک دوملینک سوملینک چهارمتقریباً همۀ ما، از وقتی که به…

کتاب «درآمدی جدید به روان‌شناسی اخلاق»

دسته بندی: آثار | کتاب ها نویسنده: والری تیبریاوس مترجم: محمود مقدسی ناشر: انتشارات آسمان خیال سال انتشار: ۱۴۰۱ خرید کتاب: لینک اوللینک دوملینک سوملینک چهارماخلاق از منظری دیگر از…

جغرافیای تنهایی

مقاله‌ای از دکتر محمود مقدسی درباره فلسفه تنهایی، برگرفته از وب‌سایت و مجله‌ی «نگاه آفتاب»   همه‌ی ما تجربه‌ی تنهایی را داشته‌ایم. گاه از آن گریخته‌ایم و گاه به آن…